Á þessari síðu finnur þú lista yfir spurningar og svör um þráðorma almennt, notkun þeirra, framsetningu og umbúðir, meðhöndlun og geymslu, og reglugerðarmál. Spurningum og svörum má einnig hlaða niður sem pdf-skjali.
Þráðormar almennt
-
Hvað eru þráðormar? Hvað eru þráðormar? Þráðormar sjást ekki með berum augum (0,6 til 1 mm) en þeir eru óliðskiptir ormar sem er að finna í jarðvegi um allan heim.
-
Eru til mismunandi tegundir af þráðormum? Eru til mismunandi tegundir af þráðormum? Já, það eru til þráðormar sem leggjast á skordýr eða plöntur og rotverur. Þráðormar sem leggjast á skordýr eru náttúrulegir óvinir margra skordýra.
-
Eru allar tegundir þráðorma meinlausar? Eru allar tegundir þráðorma meinlausar? Nei. Þráðormar sem leggjast á plöntur valda skaða á plöntum. Engu að síður eru þráðormar sem leggjast á skordýr 100% öruggir fyrir plöntur, önnur dýr og menn. Það er vegna þess að aðeins skordýr geta verið hýslar fyrir þennan flokk þráðorma. Langflestir þráðormar tilheyra flokki rotvera. Þessir þráðormar eru meinlausir og lifa á dauðu lífrænu efni og stuðla að auðugu lífríki í jarðvegi.
-
Hvernig virka þráðormar sem leggjast á skordýr? Hvernig virka þráðormar sem leggjast á skordýr? Þráðormar leita virkt að hýsli eða liggja í launsátri til að ná til hýsilsins. Þegar þeir hafa komist í snertingu við hýsilinn reyna þeir að komast inn í hann í gegnum líkamsop. Þegar þráðormarnir eru komnir inn í hýsilinn gefa þeir frá sér bakteríur sem geta drepið hýsilinn mjög hratt. Bakteríurnar valda því einnig að hýsillinn verður að mat fyrir þráðormana. Þessi matur gerir þráðormunum kleift að ljúka lífsferli sínum.
-
Eru til mismunandi tegundir af þráðormum sem leggjast á skordýr? Eru til mismunandi tegundir af þráðormum sem leggjast á skordýr? Já. Algengustu þráðormarnir sem leggjast á skordýr tilheyra ættkvíslunum Heterorhabditis eða Steinernema. Þar að auki eru þó nokkrar aðrar ættkvíslir og tegundir til en þær finnast í mun minna magni.
-
Eru bakteríurnar sem þeir gefa frá sér hættulegar? Eru bakteríurnar sem þeir gefa frá sér hættulegar? Nei. Þessi hópur baktería er aðeins skaðlegur skordýrum og getur ekki lifað utan skordýra eða í lífverum með heitt blóð.
-
Geta þráðormar sem leggjast á skordýr lagst í vetrardvala (temprað loftslag)? Geta þráðormar sem leggjast á skordýr lagst í vetrardvala (temprað loftslag)? Nei. Þráðormar geta ekki lifað af við mjög lágan hita og vissulega ekki utan hýsils. Það er aðeins ef þráðormarnir eru í hýsli og hitastigið ekki of lágt sem þeir eiga örlítinn möguleika á að leggjast í vetrardvala. Þeir eru þó aldrei nógu margir að vori til þess að hafa nægileg áhrif á umhverfi sitt.
-
Virka allir þráðormar sem leggjast á skordýr á öll stig skordýrsins sem þeim er beint gegn? Virka allir þráðormar sem leggjast á skordýr á öll stig skordýrsins sem þeim er beint gegn? Það er misjafnt. Sum meindýr eru næm fyrir þráðormasýkingu á bæði lirfu- og fullorðinsstigi, sum aðeins á lirfustigi (og sum aðeins á fullorðinsstigi). Almennt eru þráðormar líklegri til að herja á ungar lirfur, sérstaklega þegar um stór skordýr er að ræða.
-
Virka þráðormar sem leggjast á skordýr aðeins sem viðbót í jarðveg? Virka þráðormar sem leggjast á skordýr aðeins sem viðbót í jarðveg? Flestir virka eingöngu á meindýr í jarðvegi en fyrir nokkrar tegundir meindýra sem halda sig ofanjarðar virkar vel að setja þá á laufblöð, að því gefnu að akrar/gróðurhús séu með hagstætt hita- og rakastig. Til dæmis er hægt að nota þráðorma á meindýr í pálmatrjám, tólffótunga, kögurvængjur, Nesidiocoris, asparagus-bjöllur, Tuta absoluta og þó nokkrar ávaxtamölflugutegundir og bjöllur …
Notkun
-
Hvaða þráðorma ætti ég að nota? Hvaða þráðorma ætti ég að nota? Hafðu samband við ráðgjafa þinn til að fá lista yfir meindýr/marklífveru. Listinn er ekki tæmandi þar sem við erum reglubundið að keyra lífvirkniprófanir til að uppgötva nýja marklífveruhópa.
-
Hvernig nota ég þráðorma? Hvernig nota ég þráðorma? Þráðormum ætti að dreifa með vatni. Þegar þeir eru aftur komnir í vatn er hægt að dreifa þráðormalausninni með úðunar-/vökvunarkerfum sem eru í almennri notkun í landbúnaði og görðum: loftblástursúðurum, úðurum á armi, drónum, bakdæluúðara, garðkönnu eða öðrum leiðum. Einnig er hægt að dreifa þeim með dreypivökvunarkerfi, sérstaklega með háþrýstingi og sprauta þeim með Dosatron/Venturi-inndælingarbúnaði. Fjarlægðu síur ef þær eru fíngerðari en 0,3 mm. Ef þú ert í vafa skaltu fjarlægja allar síur.
-
Hvaða þrýstingur má vera á dælunni og úðunararminum? Hvaða þrýstingur má vera á dælunni og úðunararminum? Þrýstingurinn við túðuna má ekki vera meiri en 20 bör (190 psi), á venjulegum túðum með miklu rúmtaki.
-
Hvers vegna ætti jarðvegurinn að vera blautur fyrir/eftir meðferðina? Hvers vegna ætti jarðvegurinn að vera blautur fyrir/eftir meðferðina? Þráðormar eru viðkvæmir fyrir þurrki. Þegar þeir eru settir í þurran rótarbeð/jarðveg deyja þeir. Líka þegar jarðvegurinn þornar mjög hratt eftir dreifingu. Þar að auki nota þeir raka ásamt jarðvegsögnum til að hreyfa sig. Dreifing er ekki möguleg án vatnsfilmu.
-
Hversu lengi eftir dreifingu ætti rótarbeðurinn að vera rakur? Hversu lengi eftir dreifingu ætti rótarbeðurinn að vera rakur? Á meðan jarðvegurinn er ekki þurr ættu þráðormarnir að lifa af og leita að hýsli. Þess vegna er mikilvægt að halda jarðveginum rökum í nokkrar vikur eftir að þráðormum er dreift.
-
Get ég notað þráðorma á hverskonar rótarbeð/jarðveg? Get ég notað þráðorma á hverskonar rótarbeð/jarðveg? Nei. Sérstaklega þegar um ræðir hreinar steinullarmottur geta þeir ekki haldið sér og skolast niður með frárennslinu. (Potta)mold er hinsvegar alltaf góð ef hún er ekki of þurr.
Þungur leirjarðvegur er ekki heldur kjörinn fyrir þráðorma. Í þessu tilfelli þarf að dreifa þeim endurtekið.
-
Hverjar eru kjöraðstæður fyrir notkun á laufblöð? Hverjar eru kjöraðstæður fyrir notkun á laufblöð? Þráðorma má einnig nota gegn nokkrum meindýrum á laufblöðum (t.d. tólffótunum, kögurvængjum). Virkni þeirra tengist því hversu lengi þeir lifa á laufblöðunum. Til að tryggja sem bestan árangur mælum við þess vegna með því að nota þráðorma þegar:
- Rakastig er hátt (>75%); snemma morguns eða kvölds
- Sólargeislun er lítil; snemma morguns eða kvölds
- Kjörhitastig er á milli 15 °C og 25 °C (59—77 °F)
- Mælt er með notkun viðloðunar-/dreifiefnis (spyrðu næsta ráðgjafa um samhæfð hjálparefni)
-
Hvert ætti hitastigið á vatnsúðanum að vera? Hvert ætti hitastigið á vatnsúðanum að vera? Helst um 15 till 20 °C (59/68 °F) og aldrei hærra en 25 °C (77 °F). Við hærra hitastig en 30 °C (86 °F) deyja þráðormar hratt.
Hafðu gát á hringrásardælu sem gæti hitað vatnið í úðatankinum hratt upp fyrir 30 °C, sérstaklega þegar heitt er í veðri.
-
Hversu lengi get ég geymt lausn? Hversu lengi get ég geymt lausn? Þegar búið er að setja þráðormana í vatn þarf að úða allri lausninni strax. Þess vegna er ekki hægt að geyma lausnina.
Ef lausnin er ekki blönduð sökkva þráðormarnir niður á botn og deyja úr súrefnisskorti. Þess vegna þarf að passa að lausnin sé alltaf á hreyfingu eða loftuð.
-
Hvaða pH- og EC-gildi eru örugg? Hvaða pH- og EC-gildi eru örugg? pH-gildi á bilinu 4–8 og EC-gildi upp að 5 eru örugg fyrir þráðorma.
-
Með hvaða plöntuverndarvörum/sveppaeyðum get ég blandað þráðormavörum? Með hvaða plöntuverndarvörum/sveppaeyðum get ég blandað þráðormavörum? Þráðormar eru mjög ónæmir fyrir mörgum tegundum plöntuvarnarefna og þess vegna má úða þeim eftir meðferð með plöntuvarnarefnum eða jafnvel stundum blanda þeim saman í tankinum. Þú getur séð heildarlista Koppert yfir hliðarverkanir með því að fara á: https://sideeffects.koppert.com/side-effects eða ná í forritið. Forðast skal að blanda þeim saman við áburð sem á að úða á laufblöð.
-
Hvenær má ég eiga von á áhrifum? Hversu fljótt virka þráðormarnir? Hvenær má ég eiga von á áhrifum? Hversu fljótt virka þráðormarnir? Við bestu aðstæður geta þráðormar drepið skordýr á 24–48 klukkustundum. Við venjulegar kringumstæður þurfa þráðormar fyrst að leita að hýslum. Virkni meðferðarinnar fer þannig eftir því hversu hratt þráðormar finna hýsil.
-
Eru áhrifin sjáanleg? Eru áhrifin sjáanleg? Sýktar lirfur breyta um lit vegna vaxtar baktería og þráðorma. Heterorhabditis verða rauðbleikar og Steinernema verða gulbrúnar. Við venjulegar kringumstæður verða sýktar skordýralirfur fljótt slímugar og finnast þess vegna ekki lengur. Í reynd er minni ágangur meindýra eina vísbendingin um að notkunin sé að virka.
-
Hversu lengi virka þráðormarnir / geta þeir lifað af eftir notkun? Hversu lengi virka þráðormarnir / geta þeir lifað af eftir notkun? Við réttar kringumstæður geta þráðormar lifað af í jarðveginum í nokkrar vikur og leitað að hýsli en það fer eftir orkubirgðum þeirra.
Reglugerðir
-
Þarf ég úðunarleyfi til að nota þráðorma? Þarf ég úðunarleyfi til að nota þráðorma? Í flestum löndum eru þráðormar taldir náttúrulegir óvinir þannig að ekki þarf leyfi til að nota þá.
-
Þarf plöntueiturskráningu fyrir þráðorma? Þarf plöntueiturskráningu fyrir þráðorma? Í flestum löndum eru þráðormar taldir náttúrulegir óvinir þannig að ekki þarf leyfi til að nota þá. Þess vegna eru þeir undanskildir frá reglugerðum um plöntuverndarvörur Hinsvegar gæti þurft staðbundin leyfi í sumum löndum. Ráðfærðu þig við næsta ráðgjafa Koppert og/eða staðaryfirvöld ef þú ert í vafa.
-
Eru þráðormar samhæfir lífrænni ræktun? Eru þráðormar samhæfir lífrænni ræktun? Í mörgum löndum teljast þeir vera náttúrulegir óvinir (stórsæjar lífverur) og má þess vegna nota í lífrænni ræktun. Staðbundnar kröfur geta verið mismunandi og þess vegna skaltu ávallt athuga hvernig þessum málum er háttað í þínu landi.
Þráðormavörurnar Entonem og Capsanem eru á lista OMRI (Organic Materials Review Institute), en það þýðir að OMRI hafi endurskoðað vörurnar í ljósi bandarískra og kanadískra staðla um lífrænar vörur. Aðrar vörur eru í vottunarferli. Hafið samband við söluaðila Koppert á staðnum til að fá frekari upplýsingar.
Umbúðir og framsetning
-
Í hvaða efni er þráðormunum pakkað? Í hvaða efni er þráðormunum pakkað? Til þess að þráðormarnir lifi af flutning og geymslu þarf að pakka þeim í burðarefni. Þetta lífbrjótanlega burðarefni veitir vörunni góða leysni og mikið geymsluþol.
-
Er burðarefnið skaðlegt fólki? Er burðarefnið skaðlegt fólki? Nei, burðarefnið er ekki skaðlegt fólki.
-
Er burðarefnið skaðlegt umhverfinu? Er burðarefnið skaðlegt umhverfinu? Nei, burðarefnið er lífbrjótanlegt og er ekki skaðlegt umhverfinu, fiskum, örverum eða jarðvegslífverum. Þar að auki leysist burðarefnið skjótt upp í umhverfinu og losar þannig náttúruleg efni.
Meðhöndlun og geymsla
-
Hvernig geymi ég vöruna? Hvernig geymi ég vöruna? Geyma þarf vöruna í loftræstri kælingu við 2–6 °C (35-43 °F). Þegar þráðormarnir eru mótteknir, en þeir eru almennt fluttir í kæliboxum, er ráðlegt að taka þá úr kæliboxinu eins skjótt og auðið er og geyma þá, helst í einföldu lagi, í kæli eða loftræstu kæliherbergi, við 2–6 °C (35-43 °F). Þetta hámarkar geymsluþol þráðormanna. Þeir deyja í frysti.
Ef ekki er mögulegt að taka þá úr kæliboxunum skal opna kæliboxin við móttöku og setja vöruna í kalt herbergi eins skjótt og auðið er.
-
Hversu lengi get ég geymt vöruna? Hversu lengi get ég geymt vöruna? Þráðorma má geyma í loftræstum kæli fram á síðasta söludag. Ef geyma á þá lengi er mælt með að forðast að geyma þá í stöflum til þess að viðhalda góðu loftflæði.
-
Eru þráðormarnir dauðir þegar komið er fram yfir „fyrningardagsetninguna"? Eru þráðormarnir dauðir þegar komið er fram yfir „fyrningardagsetninguna"? Nei. Hinsvegar getum við ekki lengur tryggt að jafn margir þráðormar séu enn virkir eins og sagt er til um á pakkanum. Þar af leiðir að virkni þeirra er ekki lengur tryggð. Það þýðir ekki að t.a.m. einni viku eftir „fyrningardagsetninguna" megi ekki búast við neinni virkni.