Þráðormar sjást ekki með berum augum (0,6 til 1 mm) en þeir eru óliðskiptir ormar sem er að finna í jarðvegi um allan heim.
Þráðormar almennt
Já, það eru til þráðormar sem leggjast á skordýr eða plöntur og rotverur. Þráðormar sem leggjast á skordýr eru náttúrulegir óvinir margra skordýra.
Nei. Þráðormar sem leggjast á plöntur valda skaða á plöntum. Engu að síður eru þráðormar sem leggjast á skordýr 100% öryggir fyrir plöntur, önnur dýr og menn. Það er vegna þess að aðeins skordýr geta verið hýslar fyrir þennan flokk þráðorma. Langflestir þráðormar tilheyra flokki rotvera. Þessir þráðormar eru meinlausir og lifa á dauðu lífrænu efni og stuðla að auðugu lífríki í jarðvegi.
Þráðormar leita virkt að hýsli eða liggja í launsátri til að ná til hýsilsins. Þegar þeir hafa komist í snertingu við hýsilinn reyna þeir að komast inn í hann í gegnum líkamsop. Þegar þráðormarnir eru komnir inn í hýsilinn gefa þeir frá sér bakteríur sem geta drepið hýsilinn mjög hratt. Bakteríurnar valda því einnig að hýsillinn verður að mat fyrir þráðormana. Þessi matur gerir þráðormunum kleift að ljúka lífsferli sínum.
Já. Algengustu þráðormarnir sem leggjast á skordýr tilheyra ættunum Heterorhabditis eða Steinernema. Þar að auki eru þó nokkrar aðrar ættir og tegundir til en þær finnast í mun minna magni.
Nei. Þessi hópur baktería er aðeins skaðlegur skordýrum og getur ekki lifað utan skordýra eða í lífverum með heitt blóð.
Nei. Þráðormar geta ekki lifað af við mjög lágan hita og vissulega ekki utan hýsils. Þráðormurinn á aðeins örlítinn möguleika á að leggjast í vetrardvala ef hann er í hýsli og hitastigið er ekki of lágt. Engu að síður er það aldrei að því marki að þráðormar séu tiltækir á vorin til að hafa nægjanleg stjórnunaráhrif.
Það er misjafnt. Sum meindýr eru næm fyrir þráðormasýkingu á bæði lirfu- og fullorðinsstigi, sum aðeins á lirfustigi (og sum aðeins á fullorðinsstigi). Almennt eru þráðormar líklegri til að herja á ungar lirfur, sérstaklega þegar um stór skordýr er að ræða.
Flestir virka eingöngu á meindýr í jarðvegi en fyrir nokkrar tegundir meindýra sem halda sig ofanjarðar virkar vel að setja þá á laufblöð, að því gefnu að akrar/gróðurhús séu með hagstætt hita- og rakastig. Til dæmis er hægt að nota þráðorma á meindýr í pálmatrjám, tólffótunga, kögurvængjur, Nesidiocoris, asparagus-bjöllur, Tuta absoluta og þó nokkrar ávaxtamölflugutegundir og bjöllur….
Umsókn
Hafðu samband við ráðgjafa þinn til að fá lista yfir meindýr/marklífveru Listinn er ekki tæmandi þar sem við erum reglubundið að keyra lífvirkniprófanir til að uppgötva nýja marklífveruhópa.
Þráðormum ætti að dreifa með vatni. Þegar þeir eru komnir í vatn er hægt að dreifa þráðormalausninni með flestum algengum úða-/vökvunarkerfum í landbúnaði og görðum: garðkönnu, bakdæluúðara, loftblástursúðurum o.s.frv. Einnig er hægt að dreifa þeim með dropavökvunarkerfum, helst háþrýstingskerfum.
Fjarlægðu síur ef þær eru fíngerðari en 0,3 mm.
Þrýstingurinn við túðuna má ekki vera meiri en 20 bör (190 psi), á venjulegum túðum með miklu rúmtaki.
Þráðormar eru viðkvæmir fyrir þurrki. Þegar þeir eru settir í þurran rótarbeð/jarðveg deyja þeir. Líka þegar jarðvegurinn þornar mjög hratt eftir dreifingu. Þar að auki nota þeir raka ásamt jarðvegsögnum til að hreyfa sig. Dreifing er ekki möguleg án vatnsfilmu.
Eins lengi og jarðvegurinn er ekki þurr ættu þráðormarnir að lifa af og leita að hýsli. Þess vegna er mikilvægt að halda jarðveginum rökum í nokkrar vikur eftir að þráðormum er dreift.
Nei. Sérstaklega þegar um ræðir hreinar steinullarmottur geta þeir ekki haldið sér og skolast niður með frárennslinu. (Potta)mold er hinsvegar alltaf góð ef hún er ekki of þurr.
Þungur leirjarðvegur er ekki heldur kjörinn fyrir þráðorma. Í þessu tilfelli þarf að dreifa þeim endurtekið.
Þráðorma má einnig nota gegn nokkrum meindýrum á laufblöðum (t.d. tólffótunum, kögurvængjum) Virkni þeirra tengist því hversu lengi þeir lifa á laufblöðunum. Til að tryggja sem bestan árangur mælum við þess vegna með því að nota þráðorma þegar:
- Rakastig er hátt (>75%); snemma morguns eða kvölds
- Sólargeislun er lítil; snemma morguns eða kvölds
- Hitastig er ákjósanlegt á milli 15°C og 25°C (59-77°F).
- Mælt er með notkun viðloðunar-/dreifiefnis (spyrðu næsta ráðgjafa um samhæfð hjálparefni)
Helst um 20 - 25°C (68/77°F) en alla vega ekki yfir 30°C (86°F). Við hærra hitastig en 35°C (95°F) deyja þráðormar hratt.
Hafðu gát á hringrásardælu sem gæti hitað vatnið í úðatankinum hratt upp fyrir 30°, sérstaklega á heitum árstíðum.
Þegar búið er að setja þráðormana í vatn þarf að úða allri lausninni strax. Þess vegna er ekki hægt að geyma lausnina.
Ef lausnin er ekki blönduð sökkva þráðormarnir niður á botn og deyja úr súrefnisskorti. Þess vegna þarf að passa að lausnin sé alltaf á hreyfingu eða loftuð.
pH-gildi á bilinu 3-8 og EC-gildi upp að 5 eru örugg fyrir þráðorma.
Þráðormar eru mjög ónæmir fyrir mörgum tegundum plöntuvarnarefna og þess vegna má úða þeim eftir meðferð með plöntuvarnarefnum eða jafnvel stundum blanda þeim saman í tankinum. Fyrir heildarlista yfir hliðarverkanir skaltu skoða lista Koppert yfir hliðarverkanir á: https://www.koppert.com/side-effects/ eða ná í forritið. Forðast skal að blanda þeim saman við áburð sem skal úða á laufblöð.
Við bestu aðstæður geta þráðormar drepið skordýr á 24-48 klukkustundum. Við venjulegar kringumstæður þurfa þráðormar fyrst að leita að hýslum. Virkni meðferðarinnar fer þannig eftir því hversu hratt þráðormar finna hýsil.
Sýktar lirfur breyta um lit vegna vaxtar baktería og þráðorma. Heterorhabditis verða rauðbleikar og Steinernema verða gulbrúnar. Við venjulegar kringumstæður verða sýktar skordýralirfur fljótt slímugar og finnast þess vegna ekki lengur. Í reynd er minnkun á ágangi meindýra eina vísbendingin um að notkunin sé að virka.
Við réttar kringumstæður geta þráðormar lifað af í jarðveginum í nokkrar vikur og leitað að hýsli en það fer eftir orkubirgðum þeirra.
Reglugerðir
Í flestum löndum eru þráðormar taldir náttúrulegir óvinir þannig að ekki þarf leyfi til að nota þá. Þess vegna eru þeir undanskildir frá plöntuverndarvarareglugerðum. Hinsvegar gæti þurft staðbundin leyfi í sumum löndum. Ráðfærðu þig við næsta ráðgjafa Koppert og/eða staðaryfirvöld ef þú ert í vafa.
Í Evrópusambandinu teljast þeir vera örverur og má þess vegna nota í lífrænni ræktun.
Umbúðir og framsetning
Til þess að þráðormarnir lifi af flutning og geymslu þarf að pakka þeim í burðarefni. Þetta burðarefni er hlaupkennt „vatnshlaup“ og er gert úr natríumsalti sem er vatnsgeymsluefni í landbúnaði.
Nei, hlaupið er ekki skaðlegt fólki.
Nei, hlaupið er ekki skaðlegt umhverfinu, fiskum, örverum eða lífverum í jarðvegi. Þar að auki safnast hlaupið ekki upp í lífhvolfinu.
Meðhöndlun og geymsla
Vöruna þarf að geyma í loftræstri kælingu við 2-6°C. Þegar þráðormarnir eru mótteknir en þeir eru almennt fluttir í kælikössum, er ráðlegt að taka þá úr kæliboxinu eins skjótt og auðið er og geyma þá, helst í einföldu lagi, í kæli eða loftræstu kæliherbergi, við 2-6°C. Þetta hámarkar geymslutíma þráðormanna. Þeir deyja í frysti.
Ef ekki er hægt að fjarlægja þá úr kæliboxunum, skal taka lokin af boxunum við móttöku.
Þráðorma má geyma í loftræstum kæli fram á síðasta söludag. Ef geyma á þá lengi er mælt með að forðast að geyma þá í stöflum til þess að viðhalda góðu súrefnismagni.
Nei. Hinsvegar getum við ekki lengur tryggt að jafn margir þráðormar séu enn virkir eins og sagt er til um á pakkanum. Þar af leiðir að virkni þeirra er ekki lengur tryggð. Það þýðir ekki að t.a.m. einni viku eftir „fyrningardagsetninguna", megi ekki búast við neinni virkni.
